Hương Cả Là Chức Gì - Các Chức Danh Cấp Xã, Tổng Ở Bắc Ninh Thời Lê
Trong phụ lục của trường đoản cú điển địa chí bội bạc Liêu (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010), gồm nêu 2 mục từ call là: “Bàn hội tề làng” với “Bàn hội tề phường”. Có bạn đọc cho rằng, cả 2 cụm từ bỏ này hầu như in không đúng (hoặc viết sai) tự “ban” ra “bàn”, viết mang lại đúng đề xuất là “Ban hội tề làng”, “Ban hội tề phường”, nói rõ hơn đề xuất là “ban hội tề” chớ chưa hẳn “bàn hội tề”.
Bạn đang xem: Hương cả là chức gì
Về mặt ý nghĩa, cả hai cụm từ (“ban hội tề” và “bàn hội tề”) phần đa như nhau. Tuy thế để viết cho đúng với yếu tố hoàn cảnh lịch sử thì đề xuất viết là “bàn hội tề”.
Trước lúc đi sâu về bắt đầu “bàn hội tề”, xin trích ra trên đây vài văn bản trong 2 mục từ trong sách địa chí nêu trên.
Về “Bàn hội tề làng”, kia là:
Hương cả làm chủ tịch; Hương nhà làm Phó công ty tịch, những hội viên làm hương sư, hương trưởng, hương chánh, hương giáo, hương quản, thủ bộ, hương thơm thân, lý trưởng, hương hào.
Bàn hội tề tồn tại cho năm 1949, được thay thế sửa chữa bằng Hội đồng hương thơm chính”.
Về “Bàn hội tề phường”, kia là:
Riêng phường 1 tất cả thêm chức Chánh lục cỗ phụ trách với giữ sổ nhân thế cỗ số dân người việt toàn thị xã. Tuy vậy chỉ có hương chủ, hương trưởng, mùi hương quản là bàn hội tề xác nhận của phường….
Bàn hội tề phường tồn tại mang đến năm 1949, được sửa chữa thay thế bằng Hội đồng hương chính”.
Như vậy, thấy rõ Ban biên tập đã ý kiến nêu là “bàn hội tề” chớ chưa hẳn do nhà in tiến công máy không nên từ “ban” ra “bàn”.
Thật ra, từ thuật ngữ bằng tiếng Pháp: “Conseil des Grands notables” thì “Conseil” dịch ra giờ đồng hồ Việt là “ủy ban” hoặc “hội đồng” (conseil des ministres; Hội đồng điệu trưởng; conseil municipal: Hội đồng thành phố…). Từ bỏ “ủy ban” gửi sang thành “ban” thì gần gụi và dễ nắm bắt hơn. Rất nhiều từ còn lại: notable - người có địa vị; grands notables - những người có địa vị lớn; Grands notables - thân hào - những người có vị thế ở địa phương - biến hóa danh từ riêng đi với từ bỏ “conseil” thành “bàn hội tề” (hoặc Hội đồng hương chính sau này).Vào thời vua Minh Mạng, bàn hội tề được call là Hội đồng Kỳ mục thôn thôn cùng được chấn chỉnh nhiều lần. Theo Minh Điều Hương cầu (tập mùi hương ước ban hành năm từ bỏ Đức lắp thêm V - 1952), những làng tùy thuộc vào lớn, nhỏ dại được tùy nghi công cử những chức vụ như sau:
- Trưởng mục (có nơi điện thoại tư vấn là Cả trưởng, hương trưởng, mùi hương chủ... Và phổ biến là hương cả) là mùi hương chức đứng đầu Hội đồng Kỳ mục, được quyền đề cn sự vào hội đồng.
- mùi hương chủ: Phó Trưởng mục, là hương thơm chức chịu trách nhiệm luật lệ, được quyền phân xử các vụ việc khiếu kiện.
- mùi hương sư: hương thơm chức làm nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra. Tiêu chí phải là chân dài mực, tế bào phạm.
- hương chánh: làm trọng trách thu thuế, bỏ ra xuất, phân công không nên phái. Tiêu chuẩn phải là người công bằng ngay thẳng.
- mùi hương quản: chức vụ siêng trách giữ lại gìn an ninh trật tự, kiểm tra nhân khẩu.
- hương thơm thân: làm trọng trách giáo hóa thuần phong mỹ tục (phải là trí thức, nhân sĩ hoặc quan tiền lại về hưu).
- hương thơm hào: làm nhiệm vụ tuần phòng, kiểm tra bình an trật tự (phải là bạn hào hiệp, hay giúp đỡ người thiến nạn).
- làng mạc trưởng: là mùi hương chức trung gian thân địa phương và tổ chức chính quyền cấp trên; thu những loại thuế, chi xuất nhu phí, duy trì mộc triện.
- Phó thôn: trợ giúp Thôn trưởng, duy trì gìn sổ bộ của thôn ấp.
- Lý trưởng: trưởng một lý (một xóm) theo xóm trưởng không đúng phái, chỉ huy đội dân canh, thúc giục dân đóng góp thuế.
- Cai lân, Trưởng ấp: thừa không nên của Lý trưởng, phân xử các việc vào lân.
- Cai tuần: nhóm trưởng dân tuần phòng.
- Biện đình: ngang hàng với Lý trưởng, là thư cam kết giúp việc khi làng tổ chức liên hoan Kỳ yên, nhưng hoàn toàn có thể giúp Thư lại lúc tu chỉnh sổ bộ.
- Thư lại.
Bên cạnh bàn hội tề còn có các dịch mục chuyên trách khác như: kế hiền, mùi hương quan, chánh bái, tham trưởng, hương lễ, hương văn, trí văn, cai đình, tri đình, hương thơm ẩm, hương sư, tri khách, hương giáo, cai binh, hương điền, thủ khoán, thủ bổn.
Thuật ngữ “bàn hội tề” dễ làm cho lầm lẫn đấy là một nhiều từ với nghĩa là “cái bàn (làm việc) của hội tề”. Vào “tạp cây bút năm Quý Dậu 1993 - Di cảo”, vương Hồng Sển, tác giả đã sử dụng “bàn hội tề” là một trong những cụm từ trong một quãng văn như sau: “... Bên trên một bìa nam Phong để trên một bàn hội tề xã nọ sống Sóc Trăng, tôi vẫn thấy nhan báo hai chữ nam giới Phong, vẫn có người đặt tay bỏ dấu, đọc “Nằm Phòng” cùng hỏi kỹ lại, sẽ là chữ của vị đại hương cả vào làng…” (ý nói vị đại hương thơm cả còn phân vân cả tên một tờ báo to lúc bấy giờ, cho nổi ông ta bắt buộc bỏ thêm dấu để hiểu cho tất cả nghĩa thương hiệu tờ báo đang được tín đồ phục vụ để lên trên bàn làm việc). Nhà Nguyễn lựa chọn quan lại theo tiêu chuẩn chỉnh học vị khoa bảng, nhưng lựa chọn hương chức Hội tề thì căn cứ vào 3 nhóm tiêu chuẩn:
- nhóm hương chức phải nhờ vào lý lịch, đạo đức để triển khai nhiệm vụ duy trì gìn truyền thống văn hóa.
- đội hương chức phải phụ thuộc vào học lực, đạo đức để triển khai nhiệm vụ thu xuất, sổ sách, công văn hành chính.
- nhóm hương chức phải phụ thuộc vào sự siêng năng để sai phái phục dịch.
Theo Minh Điều hương ước phát hành năm 1852, một hương thơm chức phải đảm bảo ít nhất 2 vào 3 tiêu chuẩn.
Cũng yêu cầu nói rõ thêm về quan niệm “hương chức”. “Hương” là “làng”. “Hương chức” là những người có chức câu hỏi trong làng. Trong thời thuộc Pháp, phần nhiều các hương thơm chức hội tề ở các làng bởi thực dân Pháp quản lý đều chỉ là bù nhìn, mọi vấn đề đều vì chưng quan Tây quyết định. Vì chưng vậy, gần như cuộc họp của hội tề thật ra chỉ nên hình thức, từ kia trong dân gian lộ diện thành ngữ “ấm ớ hội tề” (ý nói hội tề chẳng giải quyết hoàn thành vụ việc gì vày chẳng gồm thực quyền gì). Bởi vì khi họp buộc phải ngồi lại với nhau thành 1 bàn nên dân gian call nôm na là bàn hội tề (để chỉ hết toàn bộ các vị vào hội tề).
Lại tất cả một trở thành thể khác về “hương chức hội tề”. Vị mất “thẩm quyền” thiệt sự để xử lý các câu hỏi làng nên quá trình của hội tề trở về quanh đình làng.
Với các tên gọi không giống nhau như Ban quý tế, Ban phụng tự, Ban tế tự…, một vài hương chức (theo nhà nghiên cứu và phân tích Trương Ngọc Tường) có 3 loại:
Hương chức nhiều loại 1, còn được gọi là hương chức Hội chánh, tất cả có: Kế hiền khô (Hội trưởng); Chánh bái (hay Chánh niệm hương), Phó bái, Bồi bái, Tiên bái (cùng lo câu hỏi ngoại vụ); Chánh tế, Phó tế, Bồi tế (cùng lo câu hỏi nội vụ).
Hương chức một số loại 2, có cách gọi khác là hương chức Hội tề, có có: giáo sư (cố vấn hồ hết mặt), mùi hương quan (cố vấn nghi lễ, tục lệ), hương thơm lễ (chỉ huy ban lễ sinh), mùi hương nhạc (chỉ huy ban nhạc lễ), mùi hương văn (soạn thảo văn tế), Hương độ ẩm (tổ chức tiệc tùng), Thủ bổn (lo việc sổ sách và chất vấn lễ vật), Thủ từ (giữ đình, lo vấn đề đèn nhang mỗi ngày).
Hương chức loại 3, tức hương thơm chức Hội hương hay Ngoại hội tề, gồm những người phụ giúp bài toán đình miếu.
Ở nam giới bộ, ban này được coi là một tổ chức đảm bảo an toàn văn hóa truyền thống cuội nguồn ở nông thôn, thậm chí có phần bảo thủ. Phần đông đều là những người đáng kính, bao gồm uy tín và thao tác tự nguyện, trường đoản cú giác; bổn phận nhiều hơn thế nữa quyền lợi. Dĩ nhiên, “con sâu làm cho rầu nồi canh”, có tín đồ cũng lợi dụng quá trình chung nhằm lo vấn đề riêng.
Tại bạc tình Liêu, một số chuyển động ở đình xã được khôi phục, cũng ra đời ban bệ, phân công trọng trách hẳn hoi. Vụ việc là kiêng phục cổ vượt mức, trong những số đó có đa số tập tục lạc hậu hoặc quá nhiêu khê…
nguontramhuong.com- Việc làm chủ làng xã sinh hoạt Nam bộ bao gồm những điểm sáng riêng trong việc xây dựng các thiết chế hành chánh qua các chính sách chính trị không giống nhau. Khía cạnh khác, nó cũng bội phản ánh bức tranh xã hội, những mối quan hệ giữa cộng đồng với chủ yếu quyền, tâm cố gắng của fan dân.
Dưới thời các chúa Nguyễn, đơn vị chức năng hành chánh cấp đại lý ở nam Kỳ là xã, thôn, phường, ấp. Đứng đầu các đơn vị hành chánh đó là Xã trưởng, xã trưởng, Ấp trưởng, gọi phổ biến là Lý trưởng. Phụ tá mang lại Lý trưởng có một vài dịch mục phụ trách những việc chuyên môn.
Năm 1832, vua Minh Mạng tiến hành cách tân hành chánh khắp cả nước, đứng đầu cấp xã, thôn vẫn luôn là Xã trưởng, làng trưởng, gọi phổ biến là Lý trưởng. Trong số cuốn địa bạ còn lưu mang đến nay đều có chữ ký hay điểm chỉ của làng mạc trưởng, thôn trưởng và con dấu cùng với viên Dịch mục.
Vào cuối thế kỷ 19, trước khi người Pháp đến chiếm phần Nam Kỳ, từng xã/ thôn bao gồm viên chức với nhiệm vụ và quyền hạn:
Hương cổ là viên chức già, từng làm Hương chủ, hương thơm cả, có không ít cống hiến với xóm xã, yêu cầu được địa phương ban mang đến chức ấy như một danh dự.
Hương cả, hương thơm chủ gồm vai trò tương đương nhau, là những người dân rất giàu, bao gồm học thức, uy tín và tác động trong dân chúng, từng giữ các chức vụ then chốt, đã nghỉ bài toán nhưng vẫn còn đấy vai trò đặc trưng ở mùi hương thôn.
Năm 1756, trùm cả Quách Ngạn sẽ dẫn một trong những di dân từ hạ lưu sông thành phố sài thành đến lập nghiệp nghỉ ngơi vùng Bùng Binh, Đôn Thuận (Trảng Bàng, Tây Ninh). Ông đổi mới Thành Hoàng xã Đôn Thuận. Cả Công là trùm cả Huỳnh Thanh Công, tín đồ xây dựng chợ Cả Công ở xã Tam Bình (huyện Cai Lậy, tiền Giang) vào đầu thế kỷ 19, nói một cách khác là chợ Tam Bình. Cả Đức là hương cả Lê Văn Đức (1855-1929), một đại điền nhà chủ trương đào nhỏ kênh trong tương lai mang tên Cả Đức, ni thuộc xã Mỹ Tân (TP Cao Lãnh, Đồng Tháp). Năm 1920, hương thơm cả Tăng (Lưu Vĩnh Tăng, 1888-1966), tổ chức triển khai đào kênh nhiều năm 1.500m để lấy nước tưới tiêu mang đến ruộng cùng chở lúa, nay thuộc xã Thới Hòa (Trà Ôn, Vĩnh Long). Cả Tăng được rước tên cho nhỏ kênh.
Ông Lê Công Giám (Dám) được thờ sinh hoạt đình Kim đánh (xã Kim Sơn, thị trấn Châu Thành, tiền Giang), bài xích vị ghi “Đại nam giới cố, nguyên Kim Sơn hương thơm cả tánh Lê Công Giám, tặng kèm viết che quân đưa ra thần vị” (Nước Đại Nam, thần vị của nguyên hương cả làng mạc Kim đánh Lê Công Giám được tặng Phủ Quân), khoảng vào đầu thế kỷ 20. Ông là tiền hiền bao gồm công quy tư thục làng, được gia công Trùm cả, nổi tiếng thanh liêm. Khi mất, gia sản được hùn vào của công, dân tôn làm “Thần Cả”. Trước năm 1945, làng Kim Sơn không có tục cử chức mùi hương chủ, rồi Đại Hương công ty với ý dành dịch vụ này cho ông vĩnh viễn (Huỳnh Ngọc Trảng, Trương Ngọc Tường, Đình Nam bộ xưa và nay, 2018).
Hương sư là người có chuyên môn học vấn, lo việc cải thiện dân trí, viện trợ Xã trưởng, làng mạc trưởng trong câu hỏi đón cấp cho trên. Viên chức này có thể kiêm nhiệm ở các xã thôn kề bên nếu thiếu người có học.
Lê Văn Ngoạn (1922-2007) làm cho Hương sư ở làng Tân Hòa Thành (quận Bến Tranh, thức giấc Mỹ Tho; ni là thị trấn Châu Thành, tỉnh giấc Tiền Giang) sau năm 1945, thường call là Sư Ngoạn.
Hương lão, mùi hương mục, Hương bộ thường do những người dân mù chữ tốt ít học dẫu vậy có đóng góp cho xã thôn. Mặc dù nhiên, bọn họ không được cử duy trì chức hương thơm chủ, hương thơm sư, hương thơm trưởng.
Xem thêm: Hợp âm việt quê hương là chùm khế ngọt, hợp âm quê hương
Hương nhứt, Hương nhị là chức danh được giao cho người đã đảm nhận chức hương thơm thân tốt Hương hào cơ mà không thể cách tân và phát triển lên được vì các chức đó chưa khuyết. Chức vụ chỉ có ý nghĩa danh dự với chỉ có ở đều xã lớn.
Hương chánh được giao cho người đã làm cho Hương thân tuyệt Hương hào. Đó là người có học, xét xử có hiệu lực hiện hành sau Lý trưởng, hương thơm thân tốt Hương hào; coi xét, góp ý về việc giải quyết và xử lý của 3 viên chức kia, do vậy chức vụ này ít gồm người phụ trách được.
Hương lễ, hương bái, Hương ẩm là các viên chức coi việc tế tự nghỉ ngơi xã thôn, giúp sức các cá thể trong nghi lễ, giảng giải tập tục, tổ chức yến tiệc, lễ hội.
Hương quản được giao cho các hương chức cũ, nắm vấn quá trình chung của xóm thôn. Quan lại chức xuất thân từ xã thôn này, dịp về hưu có thể được tôn xưng chức vụ này nhằm bênh vực, che chở cho dân làng.
Hương thân là người dân có học thức, đã đảm nhận chức vụ Lý trưởng, mùi hương hào, được giao nhiệm vụ quản lý chung, giải thích các thông tư của cấp cho trên mang đến dân, tham gia toàn bộ các công việc, lập cỗ thuế, phân bổ thuế, thu những khoản thuế, xuất chi, phân xử các tranh chấp.
Hương hào có nhiệm vụ như Lý trưởng cùng Hương thân nhưng phụ trách chính về an ninh, biệt lập tự, có thể ít học cùng từng giữ lại chức Lý trưởng.
Thôn trưởng, xã trưởng, Cai xã cũng rất được xem như Lý trưởng cơ mà không chủ yếu danh lắm, đã từng làm Lý trưởng giỏi Phó thôn, đại diện thay mặt cho xã, thôn so với chính quyền tw và ngược lại. Bọn họ không được trọng vọng lắm do thuộc loại nhân viên cấp dưới của xã. Đối với phần lớn vụ phạm pháp, Lý trưởng là Thừa phạt lại của các hương chức lớn, còn những người này là thứ yếu, là chức yếu quan trọng. Tuy thế họ cần trải qua các chức này nếu muốn lên chức cao hơn, phụ tá mang đến Hương thân, hương thơm hào trong đa số việc.
Thủ cỗ có trách nhiệm giữ sổ bộ, tất cả học, hoàn hảo sổ bộ, là quản ngại thủ viên của xã. Ngày nay, Thủ Bộ là tên gọi cây cầu bắc qua sông bắt buộc Giuộc, nằm trong địa phận huyện đề nghị Đước (Long An), dĩ nhiên để ghi ghi nhớ viên chức xưa ở khu vực này.
Thủ chỉ bảo vệ chứng thư, các sách vở liên quan mang lại động sản và không cử động sản. Thủ bổn là thủ quỹ, cai quản kinh tế, đề xuất thuộc hạng phong phú đủ tín nhiệm khi thực hiện các khoản thu khủng nhỏ. Hương hộ là những người dân giàu có, tài trợ vốn cho xã khi tiến hành các công trình công ích, nhiệm vụ cũng như Thủ bổn là giữ tài sản của thôn thôn. Tiêu chuẩn là người dân có học và có thể trở thành hương thơm chức cao hơn về sau. Thủ khoản, Cai thôn giữ lại sổ sách những loại thuế hoa chi như thuế chợ, thuế cửa ngõ tiệm, thuế bến đò, thu lệ tầm giá hôn thú (tiền cheo).
Cai Bường là Cai đồn điền Nguyễn Văn Bình, dưới thời từ Đức, ông là người dân có công khẩn hoang, lập ấp ở quanh vùng xã Vĩnh Thạnh (huyện đậy Vò, Đồng Tháp nay). Ở đây, bao gồm con rạch có tên ông, bởi kiêng húy vua quang Trung (Nguyễn quang đãng Bình), bắt buộc Bình được call là Bường.
Ngã ba Cai chổ chính giữa có từ giữa thế kỷ 19 làm việc vùng Chợ Đệm, ni thuộc thị trấn Tân Túc (huyện Bình Chánh, TP. HCM). Cai trung tâm là Nguyễn Văn Tâm, năm 1824 được vua Minh Mạng sắc đẹp phong làm Thành Hoàng đình Phục Đước (xã Tân Kiên).
Lý trưởng, Phó xã, Phó lý là những viên chức phụ tá cho Xã trưởng, thôn trưởng, hương thơm thân, hương hào.
Ngoài ra, còn có nhiều chức vụ có tính nội bộ, rất thông dụng ở những xã buôn bản như Câu đương, Thủ cuộc, tư văn, hương đình, Câu đình, quấn đình, trùm dịch, trùm ấp, Trưởng ấp, Cai tuần, Cai thị, quấn thị, Cai binh, Trưởng tốt Bếp… (Hồ sơn Đài nhà biên, công ty Bè xưa và nay, 2017).
Đỗ Công Tường (tên Lãnh) là người miền trung vào lập nghiệp tại làng Mỹ Trà (Đồng Tháp) vào tầm năm 1817, làm chức Câu đương, phụ trách vấn đề hòa giải, nên fan dân điện thoại tư vấn ông là Câu Lãnh. Ông hiến khu đất lập chợ, thường call là chợ Ông Câu hay chợ Câu Lãnh, trong tương lai bị nói chệch thành Cao Lãnh. Năm 1820, trên địa phương có một trận dịch lớn, vợ ck ông lập hương thơm án xin được bị tiêu diệt thay những người vô tội. Ông bà bị tiêu diệt và nàn dịch cũng chấm dứt. Nhân dân nhớ ơn lập miếu thờ trên chợ Cao Lãnh, điện thoại tư vấn là miếu Ông công ty Chợ, nay trưng bày ở phường 2, thành phố Cao Lãnh, được công nhận di tích cấp tỉnh. Năm 1999, tên ông được đặt mang đến một tuyến đường ở phường 16, quận Tân Bình (TPHCM).
Ngày 27.8.1904, Toàn quyền Đông Dương phát hành nghị định điều khoản về việc tổ chức Hội đồng Kỳ mục nam giới Kỳ. Xóm là đơn vị hành chánh nền tảng gốc rễ của chủ yếu quyền bản xứ nam giới Kỳ, để dưới sự quản lý của Hội đồng Kỳ mục, gồm các chức vụ về tối thiểu: hương cả (Chủ tịch), Hương nhà (Phó chủ tịch), và các hội viên là hương sư, hương thơm trưởng, mùi hương chánh, hương giáo, mùi hương quản, Thủ bộ, hương thơm thân, xóm trưởng, hương hào (Nhiều tác giả, Cải lương hương chính qua tư liệu và tứ liệu lưu lại trữ, 2018).
Hương cai quản lo bài toán tuần phòng, trộm cắp, bắt cờ bạc, rượu lậu, hầu như người vận động quốc sự; dưới có Cai xếp hoặc thầy Đội trực tiếp làm chủ đội lính. Lúc làng gồm chuyện thì bộ đội đến can thiệp bắt giải mang lại Hương quản đóng góp trăn (đóng gông), xử lý. Hương cả, Hương công ty tuy quyền cố gắng nhất nhưng fan dân không sợ bằng Hương quản với Chánh lục bộ, do Hương quản rất có thể bắt bớ, đóng góp trăn bất kỳ ai lúc tình nghi; còn Chánh lục bộ thì xuất hiện khi tất cả án mạng, chết bất đắc kỳ tử… để gia công “ăng-kết”.
Ở buôn bản Vĩnh Tường (xã Long Bình, thị trấn Long Mỹ, Hậu Giang nay) có ông Nguyễn hiền lành Năng (Phủ hàm Năng), năm 1894, từ Trà Vinh sắp tới đây lập nghiệp, được cử có tác dụng Xã trưởng chỉ cách 2 bàn tay trắng. Ông đã đoạt được được vùng khu đất này, khai phá được 1.000 chủng loại đất. Ông trồng cho 100 công sầu riêng, đến mùa thu hoạch ghe chài chở lên buộc phải Thơ, sài Gòn, Chợ lớn tiêu thụ. Hiện nay nay, khu vực Cái Cau, loại Nai… vẫn tồn tại dấu tích vườn đơn vị địa chủ.
Năm 1913, công ty tỉnh Rạch giá bán Chassaing đến làm tuyến phố Rạch giá chỉ – Long Mỹ – phải Thơ, cử ông coi bài toán phóng lộ. Bởi Sở trường tiền sợ hãi đường có không ít rừng bụi, sình lầy, cạnh tranh mở đường, nên ông xã Hiền Năng new nghĩ biện pháp treo đèn manchon bên trên cây dương cao trên quận Long Mỹ. đêm hôm ở phía Giồng Sao – Vĩnh Tường bắc thang lên coi cứ theo hướng đèn manchon mà lại phóng lộ. Sau thành công này, ông còn được giao mang lại coi tuyến đường đổ đá trường đoản cú Long Mỹ đến cận kề hạt yêu cầu Thơ với một ngả trực tiếp ra ước Đúc (Nhâm Hùng, Long Mỹ xưa với nay, 2011).
Lính tập bị đưa qua Pháp trong ráng chiến trước tiên (1914-1918), chuyển qua Xiêm trong cầm chiến vật dụng hai (1939-1945), nhiều người dân bỏ mạng, một trong những khi mãn hạn trở về buôn bản được thăng Cai, thăng Đội.
Trong thôn xã những người uyên thâm độc học hay là các Hương chủ, hương sư, hương thơm bộ, Biện đình… Ban Hội tề làng thao tác ở nhà việc (nhà hội) hằng ngày, dân làng bao gồm việc tương quan đến lao lý phải đến nơi đây để hội tề giải quyết.
Ngày 30.10.1927, Pháp ban hành nghị định xẻ sung, sửa đổi một số luật pháp của nghị định ngày 27.8.1904: đưa chức Chánh lục bộ lên thành viên Hội đồng hương thơm chức, thêm chức Đại hương thơm cả núm chức hương cả ở một số xã. Điều kiện tuyển chọn cũng rất được mở rộng: công chức về hưu hay bốn chức ngạch cao với trung cấp, quân nhân tập hưu hay mãn hạn từ cấp đội trở lên thì không cần thiết phải ở cấp cho dưới lên cấp cho trên. Chức Đại hương cả có thể giao cho vị tủ về hưu giỏi được thưởng Bắc đẩu bội tinh hoặc mùi hương chức cựu giỏi đã làm Hương cả có công góp phần nhiều cho xã.
Ban Hội tề không được tất cả 3 chức hương cùng một họ trực thuộc tứ đại. Mỗi hương thơm chức phải làm việc ít độc nhất vô nhị 2 năm, còn thì đang ở chức như thế nào được thì sinh sống mãi, ko hạn định. Muốn thăng tiến Thủ cỗ phải tối thiểu làm mùi hương thân 2 năm, xóm trưởng, hương thơm hào giỏi Chánh lục bộ. Muốn lên mùi hương sư phải ít nhất 5 năm làm cho Thủ bộ, hương thơm quản, hương thơm giáo, hương thơm chánh, hương trưởng (Hồ Hữu Nhựt công ty biên, sài gòn – tp.hcm 300 năm hình thành và cách tân và phát triển 1698-1998, 1999).
Trước khi Pháp chiếm phần Nam Kỳ (1867), đình làng nối sát với hoạt động hành chánh cùng quy định chặt chẽ trong Minh điều hương thơm ước. Mỗi làng gồm 20-30 hương thơm chức, một đội đảm nhiệm công việc hành chánh cùng quan hệ với cấp cho trên, một nhóm lo vấn đề cúng tế sống đình. Nhóm này gồm những chức theo sản phẩm công nghệ tự tự cao mang đến thấp: Kế hiền, Chánh bái, Bồi bái, Cai đình, Tri đình, mùi hương sự, hương thơm ẩm, hương văn, mùi hương lễ, Biện đình…
Năm 1938, nhân ngày đình trung tâm Giám (Cù lao Phố, Biên Hòa) trùng tu, ông Lý Thanh Lan (dòng chúng ta Bá hộ Lý Tường Quan) sẽ cúng mang lại đình 1.000 đồng, số tiền nhiều nhất trong các các nhà hảo tâm. Sự khiếu nại này còn ghi bên trên tấm bia mộc treo nghỉ ngơi gian tiền năng lượng điện của đình. Cơ hội này, người bà xã thứ của ông cũng dưng cúng cho đình 170 đồng để triển khai 8 cây cột đụng khắc thẩm mỹ hiện vẫn còn ở chánh điện. Ban hương chức hội tề làng tâm Giám đang suy tôn ông Lý Thanh Lan làm cho Kế hiền, làm cố vấn mang đến làng. Hậu duệ chúng ta Lý vẫn tồn tại giữ văn bằng này sống từ mặt đường trong quận 5.
Trong dịp “cải lương hương thơm chánh” vào khoảng thời gian 1904, thực dân Pháp tách rời tính năng hành chánh ở trong nhà việc thoát ra khỏi đình làng, chia hương chức ra làm cho 2 loại: mùi hương chức hội tề, đảm nhiệm các bước hành chánh với hương chức hội hương, lo câu hỏi tín ngưỡng trong làng. Hội Chánh gồm: Kế hiền, Chánh bái, Phó bái, Bồi bái (phụ trách đối ngoại), Chánh tế, Phó tế, Bồi tế (phụ trách nội vụ). Hội hương thơm gồm: mùi hương quan, hương thơm lễ, hương thơm nhạc, hương văn, hương ẩm, Thủ bổn, Thủ từ… là phần tử giúp vấn đề cho hội Chánh. Tùy theo làng mà rất có thể đặt thêm những chức vụ như: hương thơm kiểm, Cai đình, hương thơm điền, Kế thuật, mùi hương sư, hương thơm biện… các chức vụ này phần lớn được cơ quan ban ngành cấp quận cung cấp cho “tờ cử’ nhằm xác nhận, một cách kiểm soát điều hành của tổ chức chính quyền đối với chuyển động tín ngưỡng của dân làng, kéo dài đến năm 1975.
Ngày 30.8.1946, chính phủ Nam Kỳ từ trị phát hành nghị định, theo đó ở xã gồm Hội đồng hương chức (Ban Hội tề), giống như thời Pháp thuộc, tất cả 8 chức danh: mùi hương cả (Đại hương cả), mùi hương chủ, hương thơm chánh, hương thơm quản, hương thân, thôn trưởng, hương thơm hào, Chánh lục bộ. Từng ấp bao gồm một công ty ấp.
Ban Hội tề tất cả thêm một số trong những chức danh trợ giúp như: hương thơm lễ, hương thơm kiểm điền, hương kiểm thổ, hương thơm công thương… các chức danh yêu cầu được Ban Hội tề đàm đạo và biểu quyết, được Quận trưởng chuẩn chỉnh y.
Ở làng mạc Gia Lộc (huyện Trảng Bàng, Tây Ninh), ông Dương Tấn Quá giữ chức quấn cả, là Tiền thánh thiện của làng, Thành Hoàng đình trung Gia Bình vào đầu thế kỷ 19. Dương Tấn Đống, nhỏ rể Lãnh binh Lữ sinh của xã An Hòa, giữ chức hương thơm cả vào vào đầu thế kỷ 19. Ông Nguyễn Văn Tề làm Hương cả (những năm 1890), Nguyễn Văn sang trọng (khoảng năm 1907), è Văn lịch sự (khoảng năm 1912), Dương Văn Tồn (khoảng năm 1926), Võ Văn mùi (khoảng năm 1930), Đỗ Hữu Ơn (khoảng năm 1945-1947) (Dương Công Đức, Gia Bình xưa, 2010).
Đình Gia Lộc hiện tại còn dung nhan phong đến Tiền thánh thiện Trùm cả Đặng Văn trước thời gian ngày 22 tháng 3 năm Bảo Đại lắp thêm 9 (1944) với mỹ từ “Quang ý Dức bảo Trung hưng trung đẳng thần”, cấp cho cho buôn bản Gia Lộc, tổng Hàm Ninh Hạ, quận Thanh Ích (Trảng Bàng), Tây Ninh. Dương Tấn Triều mùi hương là Trưởng xã Gia Bình, hồ Văn Chư (1856-1926) làm cho Hương cả thôn An Tịnh.
Tiền bối, Hậu bối, hương thơm chức hữu công là số đông người tiếp liền các bậc tiền hiền, Hậu hiền, phần đông hương chức của bao gồm công với thôn xã qua những thời kỳ. Một trong những đình làng sinh sống Biên Hòa bao gồm bàn thờ, tran thờ những vị tiền bối, hậu bối sống hậu điện.
Về đều vị hương chức, trên đình Bình Thiền (phường quang Vinh) bên trên vách hậu điện gồm tran bái Tiền máy hương chức. Vùng cù lao Phố có hai ngôi đình thể hiện rõ rệt việc thờ các hương chức. Đình Bình Xương có bàn thờ “Tiền Đại mùi hương chức – Hậu đại mùi hương chức” (Hương chức đời trước cùng Hương chức đời sau). Đình Thành Hưng bao gồm hai bàn thờ “Lịch Đại hương thơm chức” cùng “Lịch Đại hương chức trợ hiền” (Hương chức những đời cùng phu nhân của họ). (Phan Đình Dũng, cửa hàng tín ngưỡng và lễ hội truyền thống làm việc Biên Hòa, 2009).
Đình Tân Thành (đình Ông Bổn, quận Tân Bình), đình Bình Lý (huyện Hóc Môn), đình Bình Trường, đình Bình Chánh, đình Bình Thượng, đình Tân Quý Tây, đình Hưng Long (huyện Bình Chánh) bao gồm thờ Viên quan, mùi hương chức; đình Tân hồ (huyện Bình Chánh) thờ hương chức thừa vãng; đình Phước Bình, đình Phú Nhiêu (huyện Bình Chánh), đình Bình Trị Đông, đình Tân tạo nên (quận Bình Tân) thờ hương thơm chức.
Đình Linh Trung (đình Xuân Vinh, thị xã Thủ Đức) xung quanh thờ Thành Hoàng Bổn Cảnh, còn cúng Tả ban, Hữu ban, Tiên sư, tiền hiền, Hậu hiền với Đại hương cả. Vùng đất Dĩ An (Bình Dương) xưa có không ít cọp, chúng sống thành đàn, tín đồ dân đặt những địa danh tương quan đến cọp như: rạch Ông, rạch Ông Ra, Ông Rầy… Ông ở đây là cọp. Hằng năm, dân địa phương đem đầu heo tới đình miếu để cúng, gọi là lệ bầu Ông, cũng tất nhiên một tờ cử chức “Đại mùi hương cả” là chức lớn nhất dân làng dành riêng cho ông Cả cọp.
Khoảng năm 1920, ông Cả Tánh đã xây cất nhà hát Nguyễn Tích Hiển. Năm 1946, ông Nguyễn Tích Hiển đã bán nhà đất hát cho ông Lữ Minh Tố, một điền chủ ở xóm Thạnh Hòa (Trung Nhứt). Ông này đã đổi tên nhà hát thành quang đãng Minh Hý Viện, làm nơi màn biểu diễn vở tuồng của những đoàn cải lương với là khu vực sinh hoạt hội họp của bao gồm quyền. Đến năm 1975, đổi tên thành đơn vị hát Võ Thị Hiền, địa chỉ nhà hát tại bửa tư mặt đường Nguyễn Thái học tập – quốc lộ 91 (thị trấn Thốt Nốt, đề xuất Thơ – theo Cao Văn Nghiệp).
Bên cạnh hệ thống chức dịch cai quản hành chính, ở những thôn làng còn tồn tại hệ thống tự trị, tự quản lí cùng làm chủ thôn làng. Máy bộ quản lý làng mạc xã nghỉ ngơi Nam Kỳ trầm trồ khá kết quả với các nhiệm vụ được phân công cụ thể ở từng chức dịch. Mỗi chức vấn đề phải hội đủ những tiêu chuẩn, phẩm chất nhất định sẽ được đứng vào cỗ máy này. Trong những họ cũng có thể có những người đã góp phần cho sự cải tiến và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội sinh hoạt địa phương bởi tài năng, đạo đức của bản thân mình nên được nhân dân ghi nhớ.
